Trước nay Việt Nam ta thường mới chỉ “vượt” Trung Quốc về xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp như lúa gạo, hồ tiêu… Còn trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp thì chúng ta còn kém họ một khoảng cách rất xa. Bởi Trung Quốc được mệnh danh là công xưởng sản xuất của thế giới, đã đi trước Việt Nam nhiều năm và ở một quy mô lớn hơn rất nhiều. Tuy vậy, mọi thứ rồi cũng sẽ có “lần đầu tiên” và sau đó có thể còn nhiều điều thú vị khác nữa.
Đứng bên cạnh gã khổng lồ về sản xuất đồ gỗ nội thất luôn ngự trị số 1 thế giới suốt nhiều năm qua. Ngành đồ gỗ nội thất Việt Nam trong năm 2020 đã có “lần đầu tiên” vượt mặt Trung Quốc về xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ – thị trường xuất khẩu gỗ nội thất chủ lực của cả Việt Nam và Trung Quốc. Điều này là nhờ cả sự tự nỗ lực không ngừng của chúng ta, sự tự suy yếu của đối thủ, cũng như các yếu tố ngoại cảnh có nhiều thuận lợi.
Qua dữ liệu xuất nhập khẩu đồ gỗ nội thất mới nhất của Mỹ vừa được công bố, có thể thấy được thế mạnh của các quốc gia khác nhau trên thế giới về xuất khẩu đồ gỗ nội thất. Đặc biệt là trong bối cảnh chiến tranh thương mại ngành sản xuất đồ gỗ nội thất toàn cầu đang phải đối mặt với nhiều biến động.
Nghiên cứu mới nhất về đồ gỗ nội thất hiện nay cho thấy, vào năm 2020 Việt Nam đã lần đầu tiên vượt qua Trung Quốc với khoảng cách gần một trăm triệu đô la Mỹ trở thành quốc gia xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất vào Hoa Kỳ. Đây là lĩnh vực đầu tiên về sản xuất công nghiệp mà Việt Nam đã đáng bại Trung Quốc và quá trình này đã trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết trong những năm gần đây.
So sánh xuất khẩu đồ gỗ nội thất vào Hoa Kỳ năm 2020 của giữa Việt Nam và Trung Quốc
Nhìn vào bản đồ trên có thể thấy năm 2020 vừa qua Việt Nam có “lần đầu tiên” đánh bại Trung Quốc về xuất khẩu mặt hàng đồ gỗ nội thất vào thị trường Mỹ. Với xu hướng tăng lên rõ rệt về giá trị xuất khẩu của Việt Nam qua các năm. Trong khi ở chiều ngược lại, giá trị xuất khẩu gỗ gỗ nội thất của Trung Quốc vào Hoa Kỳ đang có xu hướng giảm khá rõ và mạnh. Không chỉ vượt qua Trung Quốc mà Việt Nam còn trở thành nước xuất khẩu đồ gỗ nội thất lớn nhất vào Hoa Kỳ, một thành tích hết sức ấn tượng.
Năm 2020 Việt Nam xuất khẩu vào Hoa Kỳ 7,405 tỷ USD đồ gỗ nội thất, tăng khoảng 31% so với gần 5,7 tỷ USD của năm 2019 và gấp khoảng 1,9 lần so với giá trị đạt được của năm 2017 là 3,86 tỷ USD. Trong khi đó xuất khẩu đồ gỗ nội thất của Trung Quốc sang Hoa Kỳ trong năm 2020 chỉ đạt 7,33 tỷ USD. Giảm 25% so với 9,7 tỷ USD của năm 2019 và giảm mạnh 46% so với 13,5 tỷ USD của năm 2018.
Cụ thể hơn, năm 2020 trong 7,405 tỷ USD xuất khẩu đồ gỗ nội thất của Việt Nam thì tốc độ tăng trưởng của mặt hàng gỗ là 83% và đồ gỗ hỗn hợp tăng 43%; cung ứng gỗ tếch, gỗ cao su cũng đều tăng mạnh. Về phía Trung Quốc, xuất khẩu đồ gỗ nội thất sang Hoa Kỳ giảm 25% so với 2019. Trong đó xuất khẩu ghế bọc khung gỗ đã giảm tới 19% và xuất khẩu đồ nội thất bằng gỗ hỗn hợp giảm 30%… Năng lực sản xuất của Việt Nam hiện đã có thể đáp ứng gần như mọi nhu cầu về đồ gỗ nội thất từ phía Mỹ.
Theo số liệu thống kê năm 2020, tổng giá trị nhập khẩu mặt hàng đồ gỗ nội thất của Mỹ đạt khoảng 22,7 tỷ USD. Giảm 1% so với mức khoảng 23 tỷ USD của năm 2019. Năm 2020 trong số 10 quốc gia xuất khẩu lớn nhất vào Mỹ thì Việt Nam đứng đầu. Thái Lan cũng có tốc độ tăng trưởng rất ấn tượng lên đến 100% giá trị và lần đầu tiên lọt vào danh sách các quốc gia xuất khẩu đồ gỗ nội thất hàng đầu vào Mỹ. Mức tăng lớn tiếp theo là Malaysia với khoảng 47%, từ vị trí thứ 5 lên vị trí thứ 3 năm 2020. Trong khi Mexico cũng giống Trung Quốc đang bắt đầu tụt dốc.
Xét về tỷ trọng, đồ gỗ nội thất của Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ năm 2020 giảm xuống còn khoảng 32%. Trong khi tỷ trọng của Việt Nam tăng lên, chiếm khoảng 33%, Malaysia đứng thứ 3 với khoảng 6%, Canada và Mexico mỗi quốc gia chiếm khoảng 5% …
Trong nhóm hàng nhập khẩu đồ gỗ nội thất của Mỹ trong năm 2020 thì mặt hàng đồ gỗ mỹ nghệ là lớn nhất. Tiếp theo là nhóm mặt hàng ghế bọc nệm khung gỗ, nội thất nhà bếp và phòng ngủ,…
Nội thất đồ gỗ hỗn hợp là mặt hàng đồ gỗ lớn nhất của Việt Nam sang Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu khoảng 1,9 tỷ USD, tăng 43% so với 2019. Mặt hàng ghế bọc khung gỗ cũng tăng tới 83% đạt 1,25 tỷ USD. Nhóm mặt hàng đồ gỗ uốn cong của Việt Nam còn ấn tượng hơn khi tăng tới 60 lần so với năm 2019
Là quốc gia nhập khẩu đồ gỗ nội thất lớn nhất thế giới, sự thay đổi của thị trường nhập khẩu đồ gỗ nội thất của Mỹ chắc chắn sẽ trở thành một sự kiện mang tính bước ngoặt trong lịch sử xuất nhập khẩu đồ gỗ của Hoa Kỳ và thế giới. Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang khiến cho người tiêu dùng Mỹ đang ngày càng nghiêng về Việt Nam trong khi giảm dần các mặt hàng từ Trung Quốc. Việc Việt Nam vượt lên trong thực tế đã không xảy ra đột ngột mà yếu tố then chốt nhất chính là tác động lâu dài của cuộc chiến tranh thương mại.
Kể từ tháng 6/2014 Hoa Kỳ bắt đầu điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các mặt hàng đồ gỗ nội thất của Trung Quốc. Điều này phần nào tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam chiếm lĩnh thị trường, từng bước trở nên mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực đồ gỗ nội thất. Trong vài năm qua chính quyền ở Hoa Kỳ đã áp dụng mức thuế lên tới 25% đối với hầu hết mặt hàng đồ gỗ nội thất nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ. Đặc biệt là ngành xuất khẩu nệm của Trung Quốc vào Mỹ gần như đã bị triệt tiêu. Dẫn tới việc dịch chuyển nhu cầu nhập khẩu nệm của các doanh nghiệp Mỹ sang một loạt các quốc gia khác ngoài Trung Quốc, trong đó Việt Nam là nước được hưởng lợi khá rõ.
