Căm xe được coi là một trong các loại gỗ yêu thích nhất của ngành Mộc. Vậy gỗ căm xe là gỗ gì? Chúng có đặc tính và ứng dụng ra sao? Ưu, nhược điểm thế nào?
Gỗ Căm xe là gỗ gì?
Gỗ căm xe hay còn gọi là gỗ cẩm xe là loại gỗ được khai thác từ cây gỗ tự nhiên. Gỗ cứng và chắc được mệnh danh là đệ nhất gỗ trong ứng dụng nội thất từ xưa đến nay, chúng thường được sử dụng để làm cửa gỗ đẹp, tay vịn cầu thang, tủ bếp, bàn ghế, tủ đựng rượu…
Đôi nét về cây gỗ Căm xe
(Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế – Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh – trang 323)
Tên Việt Nam: CĂM XE (cẩm xe)
Tên Latin: Xylia xylocarpa ( Xylia dolabriformis Benth)
Họ: Đậu Fabaceae
Bộ: Đậu Fabales
Lớp (nhóm): Cây gỗ lớn
Đặc điểm nhận dạng
- Cây rụng lá, thân tròn, ít khi thẳng, cao tới 30 – 40m, gốc có bạnh nhỏ.
- Vỏ màu xám vàng đến xám đỏ nhạt, gồ ghề, bong mảng không đều, thịt vỏ màu đỏ.
- Cành nhỏ có chấm nhỏ màu nâu nhạt. Tán dày; lá kép lông chim 2 lần, cuống cấp 1 dài 2,5 – 5cm, mang một đôi cuống cấp 2, có một tuyến ở gốc, mỗi cuống cấp 2 mang 2 – 6 đôi lá nhỏ ở gốc có một tuyến.
- Phiến lá thuôn hình trái xoan hoặc hình trứng, những lá ở phía dưới nhỏ và to dần về phía trên, gân bên 12 đôi gần song song.
- Hoa nhỏ màu vàng nhạt, hợp thành đầu hình cầu đường kính 12 – 20mm, cánh hoa dính đến 2/3 chiều dài, nhị 10, bao phấn khi non có tuyến. Bầu phủ lông ngắn; quả đậu, hóa gỗ, dẹt, hình dao mã tấu, dài 10 – 15cm, rộng 5cm, chứa 6 – 10 hạt, dẹt, hình trái xoan.
Sinh học, sinh thái
Cây thuộc loài cây ưa sáng, ưa đất cát pha, tầng đất sâu dày, sinh trưởng chậm, hệ rễ trụ phát triển. Mùa hoa tháng 3 – 6. Mùa quả tháng 11 – 12.
Phân bố
Thế giới: Lào, Campuchia…
Việt Nam: Cây mọc chủ yếu ở Trung và Nam bộ, trong các rừng kín thường xanh hoặc nửa rụng lá thuộc các tỉnh Daklark, Kontum, Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh ..
Đặc tính của gỗ căm xe
- Màu sắc: Gỗ căm xe có điểm rất đặc biệt, không giống với các loại gỗ thông thường khi khai thác sản xuất đồ nội thất chính là gỗ này sẽ thay đổi màu theo thời gian do sau khi khai thác, chất nhựa của cây sẽ thấm từ trong ra ngoài khiến cho cây đổi màu không còn giữ nguyên được màu sắc ban đầu. Màu sắc thay đổi rõ rệt nhất là khoảng 1-2 năm khai thác tức là khi gỗ đã được thiết kế thành đồ dùng nội thất và khách hàng sử dụng nó.
- Gỗ có giác lõi phân biệt, dác màu trắng vàng nhạt, dày, lõi màu đỏ thẫm hơi có vân, rất mịn, nặng, tỷ trọng 1,15 (15% nước).
- Cây càng già thì thớ gỗ càng vàng sáng
- Gỗ khi tươi dễ gia công, nhưng sẽ trở nên cứng rất nhanh khó gia công khi khô
- Độ bền: Gỗ căm xe thuộc gỗ nhóm 2 trong bảng xếp hạng những nhóm gỗ quý của Việt Nam do vậy có đặc tính rất bền, không bị mối mọt, chịu được mưa nắng, chịu va đập.
Xem thêm: Gỗ nhóm II – các loại cây thuộc nhóm 2, đặc tính và ứng dụng
Ưu, nhược điểm của gỗ Căm xe
Bất kỳ một loại gỗ nào cũng có những ưu và nhược điểm. Dựa vào đặc tính của gỗ chúng ta có thể tóm tắt như sau:
Ưu điểm
- Gỗ rất bền, độc cứng, chắc cao: các sản phẩm bằng gỗ căm xe có tính cách âm tốt. Đặc biệt gỗ căm xe luôn mang đến cảm giác tuyệt vời khi sử dụng, cân bằng nhiệt ấm vào mùa đông, mát mẻ vào mùa hạ.
- Không mối mọt: đây là điểm cộng lớn của loại gỗ này
- Không thấm nước: Gỗ căm xe có thể cân được thời tiết nắng mưa thất thường, không sợ bị nứt sau một thời gian dài sử dụng. Gỗ cũng thường được chọn để làm cửa nhà tắm nhờ khả năng chống nước bền bỉ này.
- Chi phí thấp, chất lượng cao: Những loại gỗ nhóm 2, gỗ Lim hay gỗ giáng hương (nhóm 1) thường có chi phí thi công rất cao. Gỗ căm xe về độ cứng chắc thì không bằng gỗ lim, nhưng khả năng chống mối mọt, vênh nứt của gỗ rất tốt, khi thi công cho chất lượng công trình cao nhưng chi phí thấp hơn hẳn so với sử dụng các loại gỗ nhóm I.
Nhược điểm
- Các ván gỗ có nhiều kích thước khác nhau. Những ván gỗ lớn, dài thường hiếm và có giá cao hơn. Quy cách gỗ tiêu chuẩn thường thấy: 450 – 600 – 700 – 900 – 1050mm.
- Khi gỗ được sấy khô làm thành phẩm, tinh dầu trong gỗ lại có tính hút ẩm cao chính vì vậy trong quá trình thi công lắp đặt phải cẩn thận và đòi hỏi kinh nghiệm cao. Nếu không sẽ làm mất tính thẩm mỹ và chi phí bảo hành, sửa chữa sản phẩm.
- Gỗ nặng và rắn nên việc vận chuyển và gia công tốn nhiền công sức.
Gỗ Căm xe có mấy loại?
Trên thị trường hiện nay, để phân loại gỗ người ta dựa và màu sắc và xuất xứ để phân xem gỗ có mấy loại. Căm xe tại Việt Nam gồm có:
- Gỗ căm xe Việt Nam (cây gỗ thường được trồng ở Tây Nguyên)
- Gỗ căm xe Campuchia
- Gỗ căm xe Lào
- Gỗ căm xe Nam phi
Nhận biết gỗ Căm xe
Nếu với những người nghiên cứu về các loại gỗ căm xe có thể dùng phân tích cấu tạo gỗ và tính chất lý hóa để phân biệt các loại gỗ để nhận biết gỗ. Còn với những người thợ có thể dựa vào vân gỗ, mùi gỗ, màu sắc, trọng lượng để nhận biết gỗ. Vậy với người bình thường thì làm thế nào để nhận biết được gỗ Căm xe và phân biệt được loại gỗ? Để nhận biết gỗ Căm xe chúng ta cũng dựa vào đặc tính gỗ để nhận biết kết hợp cùng một số gợi ý cụ thể sau:
1. Màu sắc gỗ căm xe nguyên bản
Khi khai thác gỗ căm xe, lớp mủ của gỗ sẽ chảy ra, bao phủ và tạo màu cho bề mặt gỗ. Thực chất màu ban đầu của gỗ chỉ là màu của nhựa căm xe tạo nên. Vì thế, khi ra thành phẩm gỗ căm xe sẽ có màu khác.
Nhựa của cây căm xe có màu hơi đỏ, màu đỏ này tương tự như màu đỏ của cánh gián còn non. Vì thế, gỗ căm xe nguyên bản cũng có màu cánh gián còn non.
2. Mùi hương riêng của gỗ
Mỗi loại gỗ đều có một mùi hương khác nhau. Vì vậy một điểm rất dễ nhận biết tiếp theo của gỗ căm xe chính là mùi hương. Mùi này rất đặc trưng, nếu đã được ngửi một lần chắc chắn lần sau bạn sẽ không bị nhầm lẫn.
Mùi của gỗ sẽ hơi nồng 1 chút nhưng không hề gắt. Mùi hương này cũng khá dễ chịu. Đặc biệt với những người yêu thích mùi gỗ mới, mùi hương của căm xe có thể giúp tinh thần của bạn thư giãn hơn nhiều đấy.
3. Vân gỗ
Mặc dù vân gỗ của căm xe chưa thực sự nổi bật hẳn trên bề mặt gỗ nhưng nó vẫn được xếp vào top vân gỗ sang trọng và đẹp nhất hiện nay. Bởi vì vân gỗ của căm xe có những nét đặc trưng như: đều, mịn, nhỏ, kèm theo vân sọc và vân núi.
4. Mức độ chuyển đổi màu sắc theo thời gian
Khoảng chừng 1 đến 2 năm sau khi khai thác và chế biến, màu sắc của gỗ sẽ có những biến chuyển nhất định. Từ màu hơi đỏ (cánh gián còn non) sẽ chuyển thành màu đỏ thẫm hơn (màu cánh gián chuẩn).
Màu của cây gỗ sau khi biến chuyển kết hợp cùng với sơn màu sẽ tạo ra màu gỗ vô cùng bắt mắt và hút ánh nhìn.
Ứng dụng của gỗ Căm xe
Hiện nay, gỗ căm xe được ứng dụng rất nhiều trong sản xuất nội thất hiện nay. Cụ thể, gỗ được ứng dụng làm giường tủ, bàn ăn, ban công, cầu thang, nhà cửa, cửa sổ…..
Với những ứng dụng vô cùng phong phú và phổ biến như vậy, liệu giá của gỗ nguyên liệu sẽ thế nào?
Giá gỗ Căm xe
Sở hữu những tính năng và đặc điểm vượt trội như vậy, Căm xe mang lại một giá trị kinh tế khá lớn. Giá trị thương phẩm mà gỗ Căm xe mang lại trên thị trường là một con số không nhỏ. Thực tế gỗ có giá bao nhiêu chúng ta cần xem xét trên nhiều góc độ. Bởi không có mức giá cố định cho tất cả các loại gỗ này. Để biết mức giá chính xác cần phải đánh giá theo:
- Chất lượng của vân gỗ xấu hay đẹp
- Tuổi thọ của gỗ là gỗ lâu đời hay không
- Kích thước thớ gỗ
- Xuất xứ của gỗ.
Giá tham khảo căm xe nguyên liệu trên thị trường hiện nay: ở thị trường trung bình một m3 gỗ căm xe đỏ có giá từ 8 đến 10 triệu, nhưng nếu trong lúc nguồn nguyên liệu đang khang hiếm có thể hơn con số đó rất nhiều lần.
Những câu hỏi thường gặp về gỗ căm xe
Đồ dùng gỗ căm xe có tốt không?
Đồ gỗ căm xe có tốt không? Luôn là câu hỏi được độc giả quan tâm và tìm hiểu. Để biết gỗ có tốt hay không thì như đã phân tích ở trên, Chúng ta có thể khẳng định rằng căm xe là 1 trong những dòng gỗ quý và rất tốt hay được dùng để sản xuất và thi công nội thất.
Căm xe thuộc nhóm 2 trong danh sách gỗ quý của Việt Nam. Gỗ căm xe thuộc rừng tự nhiên (rừng nguyên sinh, rừng già) có tuổi thọ lên tới hàng trăn năm và độ bền cao như gỗ giáng hương, gỗ chiu liu, gỗ lim, gỗ trò, gỗ cẩm lai,….. Gỗ sở hữu bề mặt rắn chắc có khả năng mài mòn và chịu được va đập khá tốt, chịu được nắng mưa, thời tiết thay đổi cao. Tính ổn định cao độ không bị biến dạng, độ giãn nở gần bằng không, không bị giãn nở theo thời gian.
Trong gỗ có nhiều chất dầu nên khả năng chống mối mọt đạt mức gần như tuyệt đối 100%. Gỗ có màu vàng nghệ, vân gỗ đẹp màu sắc đồng đều không như gỗ hương, gỗ lim, … Căm xe dùng một thời gian chuyển sang màu đỏ đậm cánh dán tạo nên màu sắc tinh tế, trang trọng, quý phái.
Đồ dùng được đóng bằng loại gỗ tốt nếu bảo quản đúng cách thì sẽ rất bền và tốt.
Gỗ Căm xe có bị mối mọt
Như ở phần ưu điểm của gỗ thì đây là loại gỗ cứng không bị cong vênh, mối mọt. Vì vậy các sản phẩm làm từ loại gỗ tự nhiên này cũng không bị mối mọt.
Lời kết
Qua bài viết này, Topnoithat hy vọng những thông tin trên đã giúp các bạn hiểu thêm về dòng gỗ quý Căm xe tự nhiên và các ứng dụng cũng như giá trị kinh tế của nó. Nếu quan tâm đến các loại gỗ tự nhiên khác hãy tiếp tục theo dõi Topnoithat để cập nhật những thông tin mới nhất nhé!
