Thông tin cơ bản về cây gỗ Du sam
(Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 – phần thực vật – trang 506)
Thông tin về cây
Tên Việt Nam: DU SAM ĐÁ VÔI; Du sam Cao Bằng; Ngô Tùng
Tên Latin: Keteleeria davidiana
Tên khác: Keteleeria davidiana (Bertrand) Beissn. 1891;Pseudotsuga davidiana Bertrand, 1872;Keteleeria calcarea W.C. Cheng & L. K. Fu, 1975; Keteleeria davidiana var. calcarea (W. C. Cheng & L. K. Fu) Silba, 1990.
Tên khoa học: Keteleeria davidiana Bertris Beissn
Họ: Thông Pinaceae
Bộ: Thông Pinales
Lớp (nhóm): Cây gỗ lớn
Đặc điểm nhận dạng
Cây gỗ, cao đến 20 – 25m với đường kính ngang ngực đến 0,6 – 0,8m hay hơn nữa. T Vỏ thân tương đối phẳng, nứt dọc nông, bong từng mảng. Tán hình bán cầu dẹt. Chồi đông hình trứng, cỡ 4 – 5 x 2 – 3 mm. Lá mọc xoắn ốc, toả về các phía, hình dải thẳng, cỡ 2 – 3 (- 4) x 0,25 – 0,3cm , chóp tù tròn, gốc có cánh hẹp men dần theo cuống đến tận gốc, mặt trên màu lục bóng và hơi khum lồi, mặt dưới có 8 – 12 dải lỗ khí màu xám trắng phủ kín, trừ gân giữa và mép. Lá trên cành chồi và cành cây non to hơn rõ rệt, 6 – 7 x 0,4 – 0,5cm , thẳng hay hơi cong hình liềm, ít nhiều xếp thành 2 mặt phẳng tạo thành chữ V góc rộng đến 1200. Cuống mang nón cái trưởng thành mập, đường kính 5 – 6 mm. Nón cái mọc đơn độc, hình trụ, dài đến 14 – 19cm , trước khi nở có đường kính khoảng 4cm , sau khi nở đến 7cm . Vẩy nón cái ở giữa ít nhiều hình tim – 5 cạnh, màu nâu sẫm – hơi vàng, có phiến dài rộng bằng nhau, khoảng 2,5 – 2,8cm , từ giữa hơi thót thành chóp tròn, hơi cong ra ngoài, mép có răng nông, thưa và không đều; cuống vẩy hình tam giác 6 x 6 mm; lá vẩy hình dải, chỉ dài đến 1/2 vẩy, rộng 3 – 4 mm, dính với vẩy ở phần dưới, phần trên tự do ôm sát vẩy, tận cùng bằng một răng hình tam giác ở giữa với hai thuỳ tròn ở hai bên. Hạt hình thuôn – trứng ngược, cỡ 10 – 12 x 7 mm, màu nâu nhạt. Cánh hạt màu nâu nhạt, cỡ 2 – 2,2 x 1cm.
Sinh học, sinh thái của cây
Theo trích dẫn tài liệu Du sam đá vôi của Trường Đại học lâm nghiệp Việt Nam (chủ biên Trần Ngọc Hải) trang 16
Ở các điều kiện lập địa khác nhau, cây ra nón cũng khác nhau, bình thường khoảng 20 năm cây bắt đầu ra nón, ở nơi lập địa tốt có thể 15 năm cây đã bắt đầu ra nón, giai đoạn 50-60 tuổi là giai đoạn cho sản lượng nón cao nhất. Nón (quả) xuất hiện tháng 3, chín vào tháng 10 – 12 và phát triển trong 1 năm.
Cây mọc thành đám từng vài ba cây trong quần xã ưu thế Thiết sam giả lá ngắn (Pseudotsuga brevifolia), trên đường đỉnh và đỉnh núi đá vôi, rất hẹp, ít đất, ở độ cao khoảng 600 – 900 m; chịu lửa rừng nhẹ. Trong số các loài cây gỗ lá rộng mọc chung có loài Tầm phong gỗ (Boniodendron parviflorum).
Phân bố
Trong nước: Cao Bằng (Hạ Lang), Bắc Kạn (Na Rì: Kim Hỷ).
Thế giới: Trung và Nam Trung Quốc (Vân Nam, Quảng Tây), Đài Loan. Có nơi ở Trung Quốc trồng làm cảnh và trồng rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc..
Tình trạng
Ở Kim Hỷ loài này không bị chặt vì chưa thiếu gỗ và khó vận chuyển; nguyên nhân bị đe doạ chủ yếu là nạn lửa rừng làm chết dần cây to, giết chết cây mạ và cây nhỏ, kết quả là quần chủng bị suy giảm dần. ở Trung Quốc có nơi như bắc Quảng Tây và nam Quý Châu, cây mọc trên núi đá vôi cũng coi là sắp bị tiêu diệt.
Phân hạng: EN 1a,c,d, B1 + 2b,e, C2a
Biện pháp bảo vệ
Cần bảo vệ nghiêm ngặt tại khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ và nghiên cứu để có thể trồng rộng rãi tại các vùng sinh thái thích hợp để lấy gỗ, làm cảnh và bảo tồn ngoại vi (Ex – situ).
Gỗ Du sam
Gỗ Du sam lài loại gỗ tự nhiên, Gỗ màu vàng nhạt, có thớ mịn, thơm, dễ tạo tác nên được ưa chuộng để làm nhà và nhất là để đóng đồ gỗ hay ốp trần, tường.
Gỗ Du sam được xếp vào gỗ nhóm 1 cùng với 40 loài cây gỗ quý khác.
Xem thêm Gỗ nhóm 1 gồm những loại gỗ nào
Theo Bảng phân loại nhóm gỗ theo tiêu chuẩn Việt Nam thì gỗ nhóm 1 thường là các loại gỗ quý, bền, có giá trị kinh tế được sử dụng nhiều trong xây dựng, đóng tàu, làm nhà cửa, đồ đạc có giá trị.
Cách nhận biết gỗ Du sam
Người ta nhận biết gỗ Du sam chủ yếu dựa trên vân gỗ và mùi thơm của gỗ. Gỗ du sam có màu vàng nhạt, thớ gỗ mịn và vân gỗ đều đặn bắt mắt người nhìn, gỗ còn có mùi hương nhẹ dịu giúp cho người sử dụng có cảm giác thoải mái và dễ chịu.
- Gỗ giác và gỗ lõi không phân biệt. Gỗ sớm và gỗ muộn có sự phân biệt làm cho vòng năm có sự phân biệt rõ ràng tạo nên vân gỗ rất đẹp. Vòng năm rõ, độ rộng của vòng năm trung bình nên dễ quan sát.
- Quan sát bằng mắt thường có thể thấy tia gỗ rất bé, không phân lớp tạo nên độ mịn cho mặt gỗ
Gỗ Du sam có tốt không?
Nói đến gỗ nhóm 1 là nói đến nhóm gỗ tốt, bền, chắc và có giá trị kinh tế cao. Vì vậy không phải ngẫu nhiên mà gỗ Du sam lại là 1 trong các loại gỗ được xếp vào nhóm này. Chúng ta sẽ cùng phân tích thêm ưu và nhược điểm của gỗ để có thêm kết luận cho câu hỏi này nhé!
Ưu điểm
- Gỗ du sam có độ bền chắc nhất định (tỉ trọng 0,68) cứng rắn và không bị cong vênh hay nứt nẻ trong suốt quá trình sử dụng. Dễ chế tác
- Chống lại mối mọt và côn trùng phá hại
- Mang lại hương thơm dịu nhẹ và tạo cảm giác dễ chịu cho người sử dụng
- Sỡ hữu vân gỗ đẹp và đều đặn, thớ gỗ du sam mềm mịn
- Gỗ có màu vàng nhạt vô cùng đẹp mắt mang lại sự sang trọng và đẳng cấp khi sỡ hữu
- Có thể sử dụng đến hàng chục năm không lo hư hại
Nhược điểm
- Cây sinh trưởng chậm, nguồn gỗ kế thừa hạn chế.
- Giống như các loại gỗ khác trong nhóm 1, gỗ Du sam là một trong những loại gỗ bị cấm khai thác vì đang bị đe doạ và rất nguy cấp trong sách đỏ tại Việt Nam. Chính vì lý do này nên gỗ Du sam ngày càng khan hiếm, dẫn tới giá thành đắt đỏ.
- Giá nguyên liệu đắt nên giá các sản phẩm làm từ gỗ Du sam cũng không hề rẻ và không phải ai cũng có thể sở hữu.
Như vậy, qua việc phân tích ưu, nhược điểm của gỗ Du sam chúng ta thêm chắc chắn rằng đây là loại gỗ tốt, quý và có giá trị kinh tế cao.
Ứng dụng của gỗ Du sam
- Gỗ du sam được ứng dụng làm nhiều đồ dùng gia đình. Ngoài ra Gỗ du sam còn được sử dụng để lấy tinh dầu vì tinh dầu của gỗ du sam rất có công dụng chống được côn trùng đốt và có tác dụng làm đẹp. Để có được tinh dầu từ gỗ du sam người ta sẽ đem gỗ đi chưng cất. Đối với những đồ dùng nội thất từ gỗ du sam cũng đuợc những người thợ mộc giữ nguyên tinh chất của gỗ, đặc biệt giữ phần tinh dầu này để chống sâu mọt phá hại. Chính vì vậy mà gỗ du sam có độ bền rất cao và được nhiều người ưa chuộng.
- Một số đồ dùng được làm từ gỗ Du sam
Ngoài ra Gỗ Du sam cũng có thể làm nhiều các đồ nội thất khác như: Giường, tủ, tủ bếp, kệ tivi. Tuy nhiên các sản phẩm này thường sẽ vô cùng đắt đỏ nên hiện không phổ biến.
Giá gỗ Du sam trên thị trường
Giá gõ nguyên liệu
Hiện nay, Du sam (Du sam đá vôi – Du sam Cao Bằng) trong nước không còn được khai thác nên thường là phải nhập khẩu. Giá gỗ Du sam cũng như các dòng gỗ quý thường rất đắt đỏ giá thị trường thường vài chục đến trăm triệu/ 1m3. Theo một số nghiên cứu thì có những thời điểm gỗ Du sam đá vôi được bán buôn với giá 30 triệu đồng/ m3. Vì vậy giá bán lẻ có thể sẽ còn cao hơn rất nhiều.
Giá sản phẩm làm từ gỗ Du sam đá vôi
Vì giá nguyên liệu rất cao nên giá thành các sản phẩm nội thất, đồ trang trí của dòng gỗ này cũng rất cao. Quý bạn đọc có thể dạo qua thị trường online để có thể tham khảo giá của một số sản phẩm làm từ loại gỗ này.
Qua bài tổng hợp Topnoithat hy vọng đã giúp bạn đọc có đánh giá sơ bộ và tổng quan về Gỗ Du sam. Mong nhận được đóng góp của Quý bạn đọc để các bài viết sau ngày càng hoàn thiện hơn.
